Ca dao xưa đã có bài hát ru về địa danh nổi tiếng này:

"Ru em em ngủ cho muồi

Để mẹ đi chợ mua vôi ăn trầu

Mua vôi Chợ Quán Chợ Cầu

Mua cau Nam Phổ, mua trầu Chợ Dinh

Chợ Dinh bán áo con trai

Triều Sơn bán nón, Mậu Tài bán kim"

Rồi tới món ngon cũng được cụ Ưng Bình làm thành bài thơ được lưu truyền rộng rãi:

"Mời chị mời anh chén bánh canh Nam Phổ

Xơi vô bổ khỏe, có chất bổ có mùi hương

Lại thêm mát mẻ can trường

Sâm Cao Ly cũng sút, rượu Quỳnh Tương cũng không bì".

Bánh canh Nam Phổ là món hàng rong gia truyền của làng Nam Phổ (huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế), cách trung tâm thành phố chừng 10 km.

Không biết món ngon này có từ bao giờ nhưng nhiều gia đình ở làng Nam Phổ đã gắn bó với gánh bánh canh 3 - 4 đời nay. Cả làng có gần 70 gánh. Nhiều chị, nhiều mẹ gánh bán từ thời con gái đến già rồi lại truyền nghề cho con dâu, con gái.

Món ăn bình dị này được nấu công phu và tốn thời gian. Mỗi ngày, các chị, các mẹ đều đi chợ sớm, mua tôm thịt về sơ chế rồi nấu đến trưa. Ăn trưa xong, quẳng gánh đi bộ lên phố bán đến khi hết bánh canh thì về.

Bánh canh Nam Phổ được nấu từ bột gạo và bột lọc theo tỉ lệ 3 gạo - 1 lọc. Thay vì được nhồi và cắt lát như các loại bánh canh khác thì bột lại mang chưng cất thủy. Chưng chín vừa phải rồi đem xuống đánh đều. Cho bột vào túi ni lông sạch rồi ria xuống nồi nước đang sôi.

Những người khéo tay sẽ dùng một cái que rồi cho bột chảy theo ý mình. Bột sẽ ra từng con thuôn tròn. Sau đó, vớt ra rá để ráo nước. Nước dùng nấu cháo là nước hầm xương và nước luộc tôm.

Nhân bánh canh được chế biến từ thịt ba chỉ và tôm. Tất cả được làm sạch, giã nhuyễn, viên nhỏ và nấu thành hỗn hợp sóng sánh. Sau đó, đổ lên bề mặt của nồi cháo. Tôm kết hợp với thịt ba chỉ tạo nên màu đỏ gạch trong rất bắt mắt và kích thích vị giác. Khi ăn, trộn lẫn các thứ lại với nhau, thêm chút ớt xanh thì ngon đúng điệu. Phải công nhận đây là món chả tôm thơm ngon vô đối, không thể tìm được hương vị này ở bất kỳ đâu.

Bánh canh Nam Phổ là thức ăn dặm ban chiều của người Huế. Món này đặc biệt lành tính và dễ ăn nên rất phù hợp cho trẻ em và người già.

Mặc dù, hiện nay có một số hàng quán bán bánh canh Nam Phổ nhưng với người Huế, thưởng thức món này từ gánh mới đúng điệu.

Chiều về, bạn dễ dàng bắt gặp những gánh bánh canh Nam Phổ ở các ngõ hẻm cố đô. Gánh hàng rong cũng chính là linh hồn của ẩm thực Huế.