Tổ trưởng tổ dân phố Uất Mậu (thị trấn Sịa), Ông Cao Ngọc Quát kể cho chúng tôi biết về những thành tích mà tổ đạt được trong những năm gần đây, trong đó, việc được chọn làm điểm “Tổ dân phố thực hiện tốt quy ước văn hóa gắn với nếp sống văn minh trong việc tang” là thành tựu nổi bật. Hơn 3 năm trước, người dân trong tổ vẫn còn có thói quen khi trong nhà có người thân qua đời, người nhà “tùy nghi” việc chôn cất. Có nhà để một tuần, thậm chí 10 ngày đợi con cháu về đông đủ hay chọn ngày giờ thật tốt mới đưa tang. Trong những ngày có tang, mỗi ngày người nhà làm heo, bò mời xóm làng đến dùng cơm nước rất linh đình, bất kể giàu nghèo. Điều này khiến không ít gia đình phải “gánh nợ” sau khi có người thân qua đời.
Nhận thức được điều này, các thành viên Ban công tác Mặt trận tổ dân phố đã họp bàn phương án nhằm chấn chỉnh vấn đề trên. Nhờ đó, bước đầu có những chuyển biến trong văn hóa tổ chức tang ma. Đến tháng 9/2016, tổ dân phố Uất Mậu được chọn làm điểm triển khai mô hình “Tổ dân phố thực hiện tốt quy ước văn hóa gắn với nếp sống văn minh trong việc tang”. Trên cơ sở tiền đề đạt được, Ban vận động tổ được thành lập, tiến hành họp dân, thống nhất các quy định trong tổ chức tang ma, đưa vào hương ước, quy ước hoạt động của tổ; trong đó, quy định cụ thể không được để tang quá 3 ngày. Không tổ chức tiệc mời làng trong việc tang, không rải vàng mã các đoạn đường có trụ sở cơ quan hành chính Nhà nước và các tuyến đường cấm rải vàng mã.
Để quy chế thực sự đi vào cuộc sống, Ban vận động tổ, đảng viên phải là người đi tiên phong thực hiện các quy chế. Nếu có những vi phạm sẽ chiếu theo quy chế xử lý thích hợp. Ví như, các đám tang để quá số ngày quy định, ban vận động sẽ khước từ việc đưa tang; gia đình tang chủ tổ chức ăn uống trước khi đưa tang, ban vận động sẽ khước từ việc ăn uống. Không xem xét bình chọn hưởng các chế độ, chính sách ưu tiên, tổ chức phê bình kiểm điểm trước dân… đối với những gia đình vi phạm quy ước hoạt động.
Từ thành công của mô hình điểm, đến nay, nhiều địa phương trong huyện cũng tập trung xây dựng các quy ước thôn, tổ văn hóa. Đến nay, 97/98 thôn, tổ dân phố được phê duyệt quy ước và có trên 70% thôn, tổ dân phố được công nhận lại danh hiệu thôn, tổ dân phố văn hóa.
Giới thiệu những mô hình mới trong thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, ông Trần Công Trực, Phó Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Quảng Điền cho biết: Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được huyện triển khai song song với cuộc vận động toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Nhờ đó, huy động được nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất và dân sinh, thúc đẩy phát triển kinh tế và hỗ trợ đắc lực cho chương trình xây dựng huyện nông thôn mới.
Trong năm qua, nhân dân đã tự nguyện hiến 30 ngàn m2 đất, 3.500m tường rào, đóng góp gần 5 ngàn ngày công và gần 1 tỷ đồng mở rộng các tuyến đường giao thông; đầu tư hàng chục tỷ đồng xây dựng, nâng cấp nhà ở, cổng tường rào công trình phụ đạt chuẩn, mua sắm máy móc, thiết bị…. Diện mạo nông thôn có những thay đổi tích cực, đường làng, ngõ xóm thêm khang trang, sạch đẹp. Huyện đang tăng cường tuyên truyền, tổ chức các buổi học tập giữa các thôn, tổ, khu dân cư, chú trọng phát triển theo chiều sâu, chất lượng các mô hình, câu lạc bộ… tiến tới nhân rộng các mô hình hoạt động hiệu quả. Trong đó, phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cư và các tổ chức kinh tế, xã hội, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị; gắn việc thực hiện tiêu chí văn hóa với các danh hiệu thi đua trong năm…
Cùng với xây dựng thôn, tổ văn hóa, huyện Quảng Điền còn tập trung xây dựng gia đình văn hóa, xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị… Đến nay, 11/11 xã, thị trấn đã và đang xây dựng Đề án xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, thị trấn văn minh đô thị giai đoạn 2017 - 2020, định hướng đến năm 2025. Huyện quyết tâm thực hiện đạt các chỉ tiêu, kế hoạch đặt ra và tập trung nâng cao chất lượng các danh hiệu văn hóa trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trong giai đoạn này.