“Tôi muốn ứng dụng nghệ thuật sơn mài truyền thống với những bước thực hiện đúng cách của các cụ ngày xưa để tạo nên những họa tiết sơn mài độc đáo trên các bộ trang phục”, nhà thiết kế Xuân Thu chia sẻ.

Bắt đầu từ ý tưởng đó, trong suốt nhiều tháng, chị tìm đến Hạ Thái, làng nghề sơn mài nổi tiếng ở huyện Thanh Trì, Hà Nội. Nhưng làng nghề xưa nay chẳng còn mấy người làm, có người vẫn giữ nghề nhưng lại không muốn giúp chị bởi số lượng áo không nhiều, trong khi các công đoạn thực hiện thì rất vất vả. May mắn là cuối cùng, chị đã tìm được một người của dòng họ có truyền thống làm nghề sơn mài lâu đời tại làng hứng thú với ý tưởng và nhận lời giúp.  

Nhà thiết kế Xuân Thu cũng tìm được người bạn cùng chia sẻ và hỗ trợ cho ý tưởng đưa sơn mài vào áo dài, đó là họa sĩ sơn mài Trần Hưng. Để đưa sơn mài lên áo dài, nhà thiết kế và họa sĩ thực hiện các công đoạn một cách tỉ mỉ cũng như làm một bức tranh sơn mài. Đầu tiên là tạo vó, sau đó người họa sĩ sẽ sơn sơn ta, chờ một lớp sơn khô lại quết lớp sơn mới, có khoảng 40 lớp sơn được quết lên. Tấm vóc sau khi sơn được đưa vào phòng ẩm, phun sương để tại độ bóng đẹp. Nhà thiết kế sẽ vẽ họa tiết lên trên tấm vóc, gắn vỏ trứng và vàng lên phía trên.

“Chúng tôi thực hiện hàng trăm họa tiết sơn mài theo cách như vậy. Với nghệ thuật sơn mài, tất cả đều phải làm cẩn thận, không thể làm nhanh. Ngoài ra, chúng tôi cũng phải xử lý để để lớp sơn mài không bị phai màu, hay vỏ trứng và vàng trên áo dài không bị rụng khi người sử dụng giặt áo ”, nhà thiết kế Xuân Thu chia sẻ.  Những họa tiết sơn mài đưa lên tà áo dài được cách điệu từ họa tiết gốm hoa nâu, hoa sen, hay hoa cúc. 

Nhà thiết kế Xuân Thu bước vào con đường thời trang từ cách đây hơn 15 năm. Nhưng chị tự nhận, chỉ tới thời điểm cách đây 2 năm, chị mới ý thức rõ ràng, cũng như tạo nên dấu ấn trong việc đưa những họa tiết mỹ thuật cổ vào thiết kế. “Đó là khi tôi theo học lớp lịch sử mỹ thuật của nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Đỗ Bảo. Mỹ thuật cổ đã gợi cho tôi nhiều cảm hứng và nhiều ý tưởng”, chị chia sẻ.

Một trong những ý tưởng độc đáo của nhà thiết kế Xuân Thu là sử dụng họa tiết gốm hoa nâu - một trong những nét đặc trưng của nghệ thuật thời Lý Trần đưa vào những thiết kế. Ngoài ra, những chuyến đi điền dã đã giúp chị có thêm nhiều nguồn tư liệu. Chẳng hạn, chị đã cách tân những họa tiết trang trí tại Ngọ Môn (Cố đô Huế), lăng Gia Long. Những họa tiết mỹ thuật cổ được thêu tay trên nền chất liệu vải truyền thống như tơ lụa, đũi... Ngoài ra, chị cũng thích cách tân chiếc áo tứ thân, chiếc váy đụp với yếm của phụ nữ đồng bằng Bắc Bộ, hay dùng gam màu nâu sòng xưa của người Việt.

Trò chuyện với nhà thiết kế Xuân Thu về những kế hoạch trong năm mới, chị háo hức khi nói tới đề tài nghiên cứu về giá trị thẩm mỹ của màu sắc trong trang phục lễ hội của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bộ sưu tập Lửa, trong đó đưa sơn mài vào áo dài của chị sẽ ra mắt công chúng trong tháng 3 tới. “Tôi nghĩ đến chủ đề Lửa để nói về những người phụ nữ hiện đại. Những người phụ nữ cần lửa nhiệt huyết với công việc và là người giữ lửa trong gia đình”. Nói về việc lựa chọn con đường đưa nghệ thuật truyền thống vào các thiết kế đương đại, Xuân Thu lý giải: ”Nghệ thuật truyền thống chưa bao giờ là cũ, thậm chí bây giờ đó là những giá trị tạo nên sự khác biệt với thế giới, trong đó có thời trang”.