Mục đích của việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước nhằm phát huy vai trò tự quản của cộng đồng dân cư, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường gắn với thực hiện dân chủ ở cơ sở. Bảo vệ, giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, phong tục, tập quán tốt đẹp; hạn chế và từng bước loại bỏ phong tục, tập quán lạc hậu; xây dựng nếp sống văn minh trong cộng đồng dân cư.

Quyết định số 22/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có 5 chương, 20 điều quy định cụ thể việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước. Trong đó Điều 17, “trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân”, Chính phủ giao cho Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì tham mưu, giúp Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện Quyết định này trên phạm vi cả nước với những nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể (khác với với Chỉ thị số 24/1998/CT-TTg ngày 19 tháng 6 năm 1998 của Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước của làng, thôn, ấp, bản, cụm dân cư, cơ quan chủ trì tham mưu cho Chính phủ là Bộ tư pháp).