Làng gốm hút khách Fesival
Trở lại làng gốm Phước Tích (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế) vào những ngày diễn ra Festival Huế 2014, hình ảnh bắt gặp đầu tiên là các lò nung gốm, nghề truyền thống của làng Phước Tích đã đỏ lửa lại sau một thời gian vắng bóng. Kỳ Festival năm nay, Lễ hội "Hương xưa làng cổ" đã tái hiện lại không gian văn hóa của ngôi làng cổ với các hoạt động mang tính cộng đồng đặc sắc, góp phần tôn vinh và bảo tồn những giá trị văn hóa độc đáo của một làng di sản trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. Đặc biệt, với sự hỗ trợ của tổ chức JICA Nhật Bản, nghề nung gốm cổ và nét văn hóa ẩm thực làng quê ở ngôi làng cổ trên 500 tuổi này đã trở thành điểm đến hấp dẫn với nhiều du khách.
Bà Lương Thị Bé (75 tuổi, làng Phước Tích) nhớ lại: "Mấy chục năm trước, gốm Phước Tích nổi tiếng lắm. Nghề làm gốm đã nuôi sống bao nhiêu thế hệ trong làng. Cứ chiều chiều, bên dòng Ô Lâu, hàng chục lò gốm nổi lửa, thương lái khắp nơi, theo ghe thuyền trên dòng Ô Lâu tìm đến làng mua gốm, tỏa đi bán khắp nơi. Đến đầu những năm 1990-1991, làng gốm lụi tàn dần, chỉ còn vài hộ đỏ lửa, làm cầm chừng. Nay làng gốm được đưa vào chương trình Festival nên gốm Phước Tích được bạn bè gần xa biết đến”.
Tháng 5/2006, những người dân ở Phước Tích hết sức vui mừng khi tín hiệu đầu tiên cho sự phục hồi làng gốm là hình thành tour du lịch "Hương xưa làng cổ" trong mùa Festival. Trong nỗ lực của chính quyền tỉnh Thừa Thiên- Huế nhằm giới thiệu, quảng bá nét hương xưa ở ngôi làng cổ độc đáo này, tỉnh này đã phối hợp với Trường Đại học Nghệ thuật Huế thực hiện đề tài khoa học "Nghiên cứu, phát triển một số mẫu mã sản phẩm gốm truyền thống đặc trưng của làng gốm Phước Tích”. Qua đó, đã giúp cho những nghệ nhân làng gốm sáng tác, thiết kế và thử nghiệm các mẫu mã sản phẩm gốm mới; đồng thời chuyển đổi công năng sử dụng từ dòng sản phẩm gốm dân dụng sang dòng gốm trang trí ứng dụng có giá trị thẩm mỹ, kinh tế cao.
Nông dân vào vai diễn
Tại Festival 2014, một điểm nhấn nữa chính là lễ hội "Chợ quê ngày hội” được diễn ra đến hết ngày 16/4 bên cầu ngói Thanh Toàn (xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên Huế). Khi lễ hội đã được đưa về làng quê, người nông dân không chỉ là đối tượng được phục vụ, thưởng thức mà đã trở thành chủ thể của lễ hội. Chợ quê ngày hội tạo ra một không gian, hoạt cảnh chợ quê với các hoạt động đua ghe truyền thống, tham quan các di tích lịch sử trên địa bàn, tham quan nhà trưng bày nông cụ, tham quan và dự các hội thi như: chằm nón, làng vui chơi làng ca hát, các trò chơi dân gian, thưởng thức các món ăn đặc sản truyền thống đậm chất quê mà chính những người nông dân ở Thủy Thanh làm...
Bà Trần Thị Loan (68 tuổi, làng Vân Thê, xã Thủy Thanh) - "diễn viên" tái hiện lại khung cảnh người nông dân tất bật bên cối gạo, cho biết: "Ngày xưa làm ruộng chưa có máy móc hiện đại như bây chừ, tất cả các công đoạn từ làm đất, gieo cấy, gặt rồi xay ra gạo đều hoàn toàn thủ công. Tui làm ruộng từ nhỏ đến lớn, lúc mười mấy tuổi đầu đã biết sàng, xay, dên một cách thuần thục rồi. Đôi tay thuần thục đổ lúa vào cối xay, chốc chốc, bà Loan lại cất tiếng hò giã gạo: "Vô đây, mời bạn vô đây/Vô đây bàn đặt ghế xay sẵn sàng/Tội chi đứng xá ngồi đàng/Sương sa muỗi cắn, cảm thương hàn ai nuôi?”...
Bên cạnh đó, từng tốp chị em say sưa với những đường chằm nón. Nghề chằm nón vốn nổi tiếng ở Thủy Thanh từ xưa, nay làng nghề này vẫn duy trì được sản phẩm nổi tiếng một thời của mình. Dưới bàn tay của các mẹ, các chị là những "diễn viên” của làng nghề chằm nón Phan Thê, khung cảnh của một làng nghề với sản phẩm đã theo người nông dân đi nhiều nơi trong và ngoài tỉnh mấy chục năm qua được tái hiện lại một cách sinh động.
Ngoài ra, tại lễ hội Chợ quê ngày hội, du khách còn được chiêm ngưỡng ký ức về ruộng đồng thông qua nhà trưng bày các sản phẩm nông cụ đa dạng, gắn với người nông dân một thời.